Stawka WIBOR, o której w ostatnim roku zrobiło się głośno i to nie tylko wśród kredytobiorców, zostanie zlikwidowana. Komisja Nadzoru Finansowego przedstawiła projekt likwidacji wskaźnika referencyjnego przez nowy indeks, który powinien być bardziej przyjazny dla pożyczkobiorców. Przy niskich stopach procentowych WIBOR w niewielkim stopniu dawał się we znaki. Jednocześnie wraz z zacieśnieniem polityki pieniężnej przez KNF wskaźnik ten zaczął spędzać sen z powiek kredytobiorcom, a do opinii publicznej coraz częściej przedostawały się informacje o niesprawiedliwym sposobie naliczania stawki WIBOR. Koniec WIBOR-u przesądzony. Nowe zmiany czekają już w grudniu Wynosząca ponad 16 proc. inflacja spowodowała, że Rada Polityki Pieniężnej podwyższa główne stopy procentowe NBP. O ile 5 października nie RPP zdecydowała się na kolejną podwyżkę, to w najbliższym czasie raczej nie spodziewajmy się obniżek. W konsekwencji tych zmian wskaźnik WIBOR znacznie wzrósł, a oprocentowanie pożyczek jest coraz droższe. Początkiem 2022 roku premier Mateusz Morawiecki, który uczestniczył w Europejskim Kongresie Gospodarczym, poinformował Polaków o czteropunktowym planie pomocy, który ma ulżyć kredytobiorcom dotkniętym podwyżkami stóp procentowych. Jednym z celi jest wprowadzenie od 1 stycznia 2023 r. obowiązku posługiwania się inną stawką niż WIBOR. Wielu ekspertów uważa, że likwidacja WIBOR-u, który nie jest dość transparentny oraz przyjazny kredytobiorcom to krok w dobrą stronę. Trudno się z tym nie zgodzić. Wykres ten jest ustalany na podstawie deklaracji 12 dealerów bankowych, którzy informują o kosztach pożyczki pieniędzy bankami. GPW Benchmark od 2021 roku wymaga by wykres, był ustalany w pierwszej kolejności na podstawie realnych transakcji handlowych. Jednocześnie transakcje WIBOR 3M i 6M nie są zawierane zbyt często i wymusza to konieczność podawania przez dealerów stawek deklaratywnych. Nie byłby to pierwszy taki wskaźnik, który został zlikwidowany. W 2022 roku wskaźnik LIBOR zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej został zastąpiony wskaźnikiem SARON. Dotyczy on osób mających kredyty we frankach szwajcarskich i pozytywnie wpłynął na warunki dla kredytobiorców. W ostatnim raporcie Komisja Nadzoru Finansowego przedstawiła, jak będzie wyglądał proces zastąpienia starej stawki nową. Podkreślono w nim konieczność rozłożenia reformy w czasie. W związku z tym całkowite odejście od dotychczasowego wskaźnika nastąpi do końca 2024 roku. Likwidacja WIBOR-u, wpływ na kredytobiorców i banki Najważniejszą korzyścią wynikającą z usunięcia wskaźnika WIBOR, która została zawarta w tarczy dla kredytobiorców, powinno być zmniejszenie wysokości oprocentowania dla kredytów i pożyczek zawieranych w złotówkach. Ma się to przełożyć na zmniejszenie kosztów dla pożyczkobiorców. Jednocześnie, jeśli to nastąpi, możemy liczyć się ze spadkiem wycen banków na giełdzie oraz przez zwiększenie gotówki w obiegu, niewielkim wzrostem inflacji. Na miejsce WIBOR-u ma zostać wprowadzony indeks WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight), który pochodzi od ogłoszonego we wrześniu indeksu WIRD. „Gdyby dziś obowiązywał indeks WIRD jako alternatywa dla WIBOR, to przy kredycie o wysokości 300 tys. zł na 25 lat rata każdego miesiąca byłaby 250 zł mniejsza. Zakładam, że uda się, aby nowy wskaźnik obowiązywał od 1 stycznia 2023 r.” - powiedział w czwartek wiceminister finansów Artur Soboń. WIRON - nowa stawka zamiast WIBOR Warto zauważyć, że na rynkach zagranicznych można zaobserwować działania wprowadzające alternatywy dla wskaźników typu IBOR, do których zalicza się WIBOR. Jest to zalecenie Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych i Rady Stabilności Finansowej, które w Unii Europejskiej zostały zawarte w akcie prawnym BMR. Likwidacja WIBOR-u nie nastąpi tak szybko, jak można by tego się spodziewać po wypowiedzi premiera z kwietnia 2022 roku. Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych opublikowała „mapę drogową”, w której wyjaśnia, jak będzie wyglądał proces zastąpienia indeksu. „W czwartym kwartale Administrator indeksu WIRON (GPW Benchmark) zamyka proces dostosowawczy, zapewnia dostępność indeksu oraz publikuje stosowną dokumentację. Spełnione zostają wszelkie wymogi formalne pozwalające na rozpoczęcie stosowania indeksu WIRON na rynku finansowym"- nakreślono w dokumencie. Obecnie trwają prace nad publikacją zmian w dokumencie ISDA Definitions, uwzględniające nowy indeks. Jest to zmiana kluczowa dla rozpowszechniania indeksu na rynku międzynarodowym, a także wzrostu możliwości zawierania transakcji i rozwoju instrumentów stosujących nowy wskaźnik referencyjny. NGR zakłada, że od grudnia 2022 roku uczestnicy rynku będą mogli stosować indeks WIRON w nowych instrumentach finansowych. Początkiem 2023 roku wskaźnik referencyjny WIRON ma być w pełni dostępny i możliwy do stosowania dla podmiotów, które wyrażają gotowość do jego zastosowania. Indeks referencyjny WIRON kalkulowany jest na podstawie danych transakcyjnych, które mają termin zapadalności O/N, czyli bazują na oprocentowaniu depozytów overnight. Oblicza się stawki overnight z danego okresu, a następnie z nich obliczany jest procent składny z poszczególnych dni. W procedurze przekazywania danych wchodzą transakcje 9 podmiotów. Odcinane jest 25% skrajnych stawek, a zbiór transakcji, jaki pozostaje po procesie korekty, służy do wyliczenia średniej stopy procentowej ważonej wolumenem. Indeks WIRON kalkulowany jest codziennie o godzinie 12:15 na podstawie danych z poprzedniego dnia roboczego i publikowany o godzinie 13:00 na stronie internetowej. Różnice pomiędzy WIBOR, a WIRON Różnice pomiędzy indeksami są znaczne. Przy obliczaniu wskaźnika WIBOR w pierwszej kolejności brane są rzeczywiste transakcje, a jeśli ich brak, to kwotowania wiążące generowane przez algorytmy. Brane pod uwagę są także prognozy dotyczące zbliżających się zmian wysokości stóp procentowych i inflacji. Indeks WIRON obliczany jest na podstawie transakcji i nie zawiera prognoz oczekiwań.
