Czy SKOK jest bankiem?

SKOK a bank – definicje ustawowe

 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe definiuje bank jako osobę prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Do czynności bankowych należy m. in. udzielanie kredytów, a także udzielanie pożyczek pieniężnych (o ile, są one wykonywane przez banki). W Polsce możemy wyróżnić banki komercyjne, spółdzielcze oraz państwowe. Podstawą ich funkcjonowania, jest wspomniana powyżej ustawa Prawo bankowe. Nadzór sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.

SKOK, czyli Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo Kredytowa. Zaliczana jest po części do szerokiej kategorii instytucji finansowych, z drugiej strony do spółdzielni. Jednakże w pełnym tych słów znaczeniu, nie jest w stu procentach, ani jedną, ani drugą. Jej funkcjonowanie oparte jest na odrębnej ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych z dnia 5 listopada 2009 r. W myśl ustawy, kasa jest spółdzielnią, której celem jest m. in. gromadzenie środków pieniężnych jej członków oraz udzielanie im kredytów i pożyczek. SKOK również podlega nadzorowi finansowemu sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz Kasy Krajowej. Celem działalności Kasy Krajowej jest:

*zapewnienie stabilności finansowej kas a w szczególności udzielanie kasom wsparcia finansowego ze środków funduszu stabilizacyjnego;

*sprawowanie kontroli nad kasami dla zapewnienia bezpieczeństwa zgromadzonych w nich oszczędności oraz zgodności działalności Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych z przepisami prawa.

Bank i SKOK – podobieństwa i różnice

Pierwszą i najważniejszą dla nas funkcją, zarówno banków, jak i SKOK-ów jest udzielanie kredytów i pożyczek. Obie te instytucje udzielają wsparcia finansowego. Jednakże już na tym gruncie pojawia się pewna różnica. Banki komercyjne to spółki akcyjne, które świadczą swoje usługi na bardzo szeroką skalę. W żaden sposób nie trzeba przynależeć do banku, nie trzeba być jego akcjonariuszem, aby móc korzystać z szerokiej gamy usług, jakie oferuje. Wystarczy, że chcesz skorzystać z jakiegoś produktu, który oferuje banki i możesz w prosty sposób stać się jego klientem. Inaczej natomiast jest w przypadku SKOK-u. Tak jak wspominaliśmy powyżej, SKOK jest spółdzielnią, czyli niezależnym stowarzyszeniem osób, które łączą wspólne potrzeby. W tym przypadku będzie to zaspokojenie potrzeb finansowych. Członkostwo jest oczywiście dobrowolne i każdy sam decyduje o tym, czy chce zostać członkiem SKOK-u, czy też nie. Jednakże, aby móc korzystać z usług jakie oferuje SKOK, trzeba w pierwszej kolejności stać się jego członkiem. Takie członkostwo wiąże się jednak także z obowiązkiem dokonywania ustalonych wpłat na rzecz kasy. Z drugiej jednak strony, SKOK-i swoje usługi oferują jedynie zrzeszonym członkom, dając im co do zasady, wyższy status członkowski, a nie jedynie klienta.

Kolejną kwestią, którą warto poruszyć jest działalność zarobkowa banków. Działają one w taki sposób, aby przynosić zyski. Śmiało można powiedzieć, że banki sprzedają pieniądze, za pieniądze.  Najprostszym przykładem jest udzielanie kredytów i pożyczek. Nie ma możliwości, aby bank oddał nam w użytkowanie środki, które będziemy musieli oddać w wysokości pożyczonego kapitału. Każdorazowo oddajemy bowiem więcej aniżeli pożyczyliśmy. Bank nie jest instytucją charytatywną i za oferowane przez niego produkty, musimy zapłacić, w tym przypadku w formie odsetek i innych opłat dodatkowych. Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w odniesieniu do
SKOK-ów. Zgodnie z przepisami, kasy nie powinny działać w celach zarobkowych, a ich głównym zadaniem jest przede wszystkim, udzielanie potrzebnego wsparcia zrzeszonym członkom. Wsparcie to jawi się jako oferowanie produktów, w znacznie korzystniejszych cenach niż w przypadku innych instytucji. Oczywiście nie oznacza to, że pożyczka w SKOK-u będzie darmowa, jednakże co do zasady, powinna być oferowana na dużo atrakcyjniejszych warunkach.

Chyba wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę z faktu, że banki każdorazowo przed udzieleniem kredytu, weryfikują potencjalnego kredytobiorcę w Biurze Informacji Kredytowej, sprawdzając jego historię kredytową oraz aktualny stan zadłużenia. Przekazują także do BIK wszelkie informacje na temat złożonych wniosków (także tych, w odpowiedzi, na które została wydana decyzja odmowna), terminowości dokonywanych płatności, ewentualnych opóźnień i zaległości oraz spłaconych kredytów. SKOK-i działają w taki sam sposób. Zanim udzielą pożyczki, sprawdzą historię kredytową swojego klienta, a także przekazują informacje na temat terminowej płatności i wszelkich zaległości w spłacie rat. Jak pokazują jednak nasze obserwacje, SKOK-i znacznie liberalniej podchodzą do oceny punktowej otrzymanej z bazy BIK, a także do zdolność kredytowej potencjalnego kredytobiorcy. Mają bowiem za zadanie działać na korzyść swoich członków m. in. poprzez oferowanie kredytów, na które nie mieli by oni szansy w banku, ze względu na zbyt niską zdolność kredytową. Ponadto klienci z długim okresem członkostwa w danej kasie mogą liczyć na lepsze warunki kredytowania oraz lokowania środków.

Czy SKOK jest bankiem?

Mimo wielu podobieństw w zakresie produktów i usług, banki i SKOK-i nie działają na takich samych zasadach. SKOK nie jest bankiem, a instytucją pozabankową. Mimo to, zarówno banki, jak i SKOK-i podlegają nadzorowi i kontroli prowadzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego. Z kolei nad funduszami gromadzonymi poprzez obie instytucje czuwa Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Daje to wysoki poziom ochrony dla klientów obu tych podmiotów. To z kolei stawia SKOK-i ponad innymi instytucjami pozabankowymi, które oferują pożyczki. Oczywiście w dalszym ciągu nie postawimy znaku równości pomiędzy bankiem, a SKOK-iem. Jednakże SKOK-u nie możemy także porównać do innych funkcjonujących firm prywatnych, sprzedających pożyczki, które nie podlegają tak szerokiej kontroli i nadzorowi.

To z jakiego rodzaju produktów i oferty jakiej instytucji skorzystamy zależy przede wszystkim od naszej indywidualnej sytuacji. Co do zasady banki działają na szeroką, ogólnopolską skalę. SKOK-i  obszarem swojej działalności obejmują najczęściej małe rejony kraju, tym samym zdobywając zaufanie okolicznych mieszkańców. Zgromadzone w kasie fundusze podlegają zwrotowi w przypadku wycofania członkostwa, a także są dziedziczone w przypadku zgonu członka.

Mimo, że SKOK nie jest bankiem, dzięki ochronie jaką nakłada na obie instytucje państwo, możemy mówić o bezpieczeństwie korzystania z usług, zarówno banku, jaki i SKOK-u. Dlatego też decyzję powinniśmy podejmować przede wszystkim w oparciu o produkty, które mogą nam zaoferować. Sytuacja każdego z nas jest inna i czasem to bank, a czasem SKOK, zaoferuje nam lepsze warunki i możliwości.