Obecnie pożyczki, kredyty i inne produkty finansowe są niezwykle popularne. Istnieje dlatego sporo instytucji oraz mechanizmów, które mają na celu zabezpieczenie depozytów klientów, a także stabilności tego sektora. Jednym z elementów takiej infrastruktury jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG). Ta instytucja odgrywa ważną rolę w ochronie środków zgromadzonych przez klientów banków. Co to jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny? Bankowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia stabilność systemu finansowego w Polsce. Jego zadaniem jest między innymi gwarancja bezpieczeństwa środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych klientów banków. Instytucja powstała w 1994 roku oraz ma siedzibę w Warszawie. Warto zauważyć, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie jest jednostką sektora finansów publicznych ani państwową. Jego działania nie można więc bezpośrednio wiązać z rządem. Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest swego rodzaju kołem ratunkowym dla klientów oraz samych instytucji finansowych. BFG gromadzi i analizuje informacje na temat wszystkich firm, które są objęte gwarancjami. Fundusz zapobiega zagrożeniom upadłości czy też bankructwa przedwcześnie. Oprócz tego gwarantuje, że klienci danego banku będą mogli wypłacić swoje pieniądze przed ewentualnym upadkiem firmy. W praktyce Bankowy Fundusz Gwarancyjny chroni środki z kont i lokat. Jego działanie dotyczy banków oraz Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych. Instytucja dodatkowo chroni firmy z sektora finansowego przed ewentualnym upadkiem oraz bankructwem. To bardzo istotne zadanie, ponieważ inaczej środki, które trzymamy na kontach, nie byłyby w żadnym stopniu zabezpieczone przed przypadkową utratą. Takie fundusze jak BFG muszą istnieć. Co reguluje Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym? Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z grudnia 1994 roku była podstawą prawną dla powstania instytucji. Warto wiedzieć, że przepisy przez lata uległy pewnym zmianom. Obecne zasady funkcjonowania BFG znajdziemy w Ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z czerwca 2016 roku. Oczywiście BFG nie jest jednostką należącą do sektora finansów publicznych. Dodatkowo nie jest ona kierowana przez państwowy rząd. Mimo wszystko warto wiedzieć, że członkami Rady Funduszu są między innymi przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego lub Komisji Nadzoru Finansowego. Ostatecznie BFG ma wspierać wszystkie znaczące instytucje finansowe na terenie kraju. Ustawa, na której opiera się instytucja, wprowadziła przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 roku dotyczące systemów gwarancji depozytów. Dodano również prawo ustanawiające ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych, restrukturyzacji lub uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych czy też inwestycyjnych. Jakie są funkcje Bankowego Funduszu Gwarancyjnego? Bankowy Fundusz Gwarancyjny zajmuje się zadaniami, które są precyzyjnie wyszczególnione w wyżej wymienionej ustawie. Całą funkcję BFG można skompresować do dwóch podstawowych punktów: zabezpieczenie środków przechowywanych w bankach i SKOK-ach na podstawie systemu gwarantowania depozytów, restrukturyzacja banków i SKOK-ów zagrożonych niewypłacalnością. Mimo wszystko zadania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego są znacznie bardziej rozbudowane. To tylko podstawowe funkcje, które najłatwiej zrozumieć. W praktyce ta instytucja ma znacznie bardziej istotne zadania. Opisano je bardzo szczegółowo: wypłata środków gwarantowanych deponentom i inne obowiązki wobec nich, kontrola danych z systemów wyliczania podmiotów objętych działaniem Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, gromadzenie i analiza informacji o podmiotach współpracujących, przygotowanie i ocena wykonalności planów związanych z restrukturyzacją, przeprowadzanie przymusowej restrukturyzacji w razie potrzeby, umarzanie i konwersja instrumentów kapitałowych. Warto wiedzieć, że w zakresie restrukturyzacji, gdzie powstało niebezpieczeństwo niewypłacalności, mogą pojawić się dodatkowe zadania. Wtedy Bankowy Fundusz Gwarancyjny udziela zwrotnej pomocy finansowej, nabywa wierzytelności czy też udziela wsparcia podmiotom przejmującym wybrane prawa majątkowe. Należy wiedzieć, że do tej instytucji nie należy rozwiązywanie problemów finansowych klientów banków. Jedynie ich środki przechowywane na rachunkach osobistych są chronione. Problemy ze spłatą kredytu można rozwiązać tylko z bankiem. Okres kredytowania, raty, odsetki itd. to również kwestia kredytodawcy. Bankowy Fundusz Gwarancyjny jedynie dba, by bank nie upadł lub redukuje szkody, gdy tak się wydarzy. Jak działa Bankowy Fundusz Gwarancyjny? W praktyce Bankowy Fundusz Gwarancyjny monitoruje działalność banków oraz SKOK-ów. Dzięki temu bardzo wcześnie można wykryć problemy finansowe, które potencjalnie mogą skutkować niewypłacalnością. BFG po zauważeniu takiej sytuacji natychmiast reaguje. Zwykle z Funduszu udzielane są pewne środki lub przeprowadzana jest restrukturyzacja – zależnie od sytuacji. To jednak nie wszystko, ponieważ BFG ma także istotne zadanie, jeżeli objęta ochroną instytucja ogłosi upadłość. Wtedy z Funduszu wypłacane są pieniądze dla klientów, którzy przechowywali środki w danym banku lub firmie. Ochroną objęte są bankowe konta osobiste, walutowe, firmowe, oszczędnościowe oraz różnego rodzaju terminowe lokaty. Jak wygląda proces wypłaty środków z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego? ogłoszenie upadłości instytucji finansowej, zarząd komisaryczny sporządza listę deponentów, którym przysługuje wypłata środków z Funduszu, Bankowy Fundusz Gwarancyjny otrzymuje listę deponentów i przeprowadza jej kontrolę, środki zostają przekazane do banku-agenta, który wysyła je dla konsumentów. Warto wiedzieć, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny zabezpiecza depozyty bankowe konsumentów i podmiotów gospodarczych. Z takiej ochrony nie mogą skorzystać jednostki samorządu terytorialnego, fundusze inwestycyjne oraz emerytalne, a także zakłady ubezpieczeniowe. W większości przypadków otrzymamy jednak środki z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, jeżeli nasz bank okaże się niewypłacalny lub będzie miał problemy finansowe. Bankowy Fundusz Gwarancyjny – do jakiej kwoty obowiązuje ochrona? Kwota wypłacana przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest ograniczona dla każdego deponenta. Ten limit wynosi dokładnie 100 tys. euro – w przypadku złotówek należy obliczyć równowartość po aktualnym kursie. Dla klientów upadłego banku będzie to dość negatywna informacja. Zabezpieczona jest tylko określona ilość środków, która wynosi maksymalnie około 460 tys. zł. Jeżeli zgromadzimy więcej gotówki na swoim rachunku, Bankowy Fundusz Gwarancyjny jej nie zwróci – otrzymamy wyłącznie równowartość 100 tys. euro. Istnieje jednak pewien wyjątek. Jeżeli przechowywane na rachunku środki pochodzą ze sprzedaży mieszkania lub nabycia spadku, można odzyskać większą kwotę. Bankowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia różnicę między równowartością 200 tys. euro a sumą pozostałych pieniędzy z innych źródeł. Warto wiedzieć, że w pewnych sytuacjach odzyskamy wszystkie środki bez żadnych limitów. Jeżeli pieniądze pochodzą z tytułu odszkodowania za szkodę wyrządzoną przestępstwem lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, Bankowy Fundusz Gwarancyjny oddaje 100% zobowiązania, odzyskana zostaje cała należność finansowa. Nie ma tu żadnych limitów – takie zabezpieczenie obowiązuje jednak tylko przez 3 miesiące od wpłynięcia środków na ROR klienta. BFG chroni najczęściej kwotę do 100 tys. euro. Dlatego też przechowywanie większych środków w jednym banku to spore i niepotrzebne ryzyko. Najlepiej rozłożyć pieniądze między kilka rachunków bankowych – oczywiście chodzi o różne instytucje finansowe. Dzięki temu więcej środków jest odpowiednio chronione przed problemami finansowymi wybranego banku. Bankowy Fundusz Gwarancyjny – jakie banki są objęte ochroną? Gwarancja dotyczy rachunków, które są otwarte w bankach i SKOK-ach. Inne instytucje finansowe nie będą objęte ochroną Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Najlepiej deponować środki tam, gdzie są najbezpieczniejsze. Co obejmuje gwarancja BFG? banki komercyjne, banki spółdzielcze, SKOK-i, oddziały banków zagranicznych. Na stronie internetowej Bankowego Funduszu Gwarancyjnego można znaleźć dokładniejsze informacje z listą banków objętych ochroną. Zawarto tam również spis instytucji w upadłości. Dodatkowo na stronie pojawiają się regularnie informacje o aktualnej sytuacji polskiego sektora bankowego. BFG pozwala w ten sposób szybko sprawdzić, które banki mogą być zagrożone upadłością. Gwarancja nie obejmuje między innymi parabanków oraz funduszy inwestycyjnych. Typowym przykładem instytucji, której nie chroni BFG, jest Amber Gold. Tam oszukani klienci stracili swoje pieniądze i domagali się ich od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Oczywiście środki nie zostały zwrócone, ponieważ Amber Gold było parabankiem.
