Spółka jawna jest jedną z najbardziej popularnych form prowadzenia działalności gospodarczej, która wiąże się z wieloma wyzwaniami. Nie da się ukryć, że nie zawsze udaje się im sprostać. Ogłoszenie upadłości jest słuszną opcją, której rozważenie jest zasadne w momencie pojawienia się problemów ekonomicznych. Co trzeba wiedzieć o postępowaniu upadłościowym w przypadku wyróżnionej spółki handlowej? Zapraszamy do lektury! Upadłość spółki jawnej – czym jest z definicji? Spółka jawna jest osobową spółką handlową, której przewodzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Nie posiada osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną, czyli może we własnym imieniu nabywać prawa oraz zaciągać zobowiązania. Niestety niejednokrotnie boryka się z różnorakimi sprawami, które nie kończą się pomyślnie. W ich wyniku nierzadko konieczne jest podjęcie decyzji o ogłoszeniu upadłości. Należy je rozumieć jako procedurę dedykowaną w tzw. stanie niewypłacalności, mającą na celu zapewnienie wierzycielom spółki ochrony przed dokonywaniem przez dłużnika nieuzasadnionych uszczupleń majątku, a jednocześnie doprowadzenie do zaspokojenia jej wierzycieli w jak najwyższym zakresie. Zdolność upadłościowa to pojęcie ściśle związane z możliwością ogłoszenia upadłości przez dany podmiot, a w stosunku do spółki jawnej jak najbardziej możliwe jest ogłoszenie upadłości. Upadłość spółki jawnej – na czym dokładnie polega? Upadłość spółki jawnej jest ściśle skorelowana z niewypłacalnością i brakiem szans na jej uratowanie w drodze restrukturyzacji. Ogłasza się ją w stosunku do dłużnika, który jest niewypłacalny. Dotyczy to też wspólników, ponieważ ci odpowiadają za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem. Całe przedsięwzięcie pociąga za sobą specyficzne konsekwencje. Kluczową kwestią jest to, iż nie prowadzi automatycznie do upadłości wspólnika. Działa natomiast w drugą stronę: ogłoszenie upadłości wspólnika powoduje rozwiązanie spółki. Jest jednak pewne wyjście z tej sytuacji, o której piszemy w dalszej części artykułu. Ogłoszenie upadłości spółki jawnej – kiedy może mieć miejsce? Upadłość spółki jawnej ogłaszana jest dokładnie w taki sam sposób jak w przypadku innych podmiotów posiadających zdolność upadłościową, czyli głównie przedsiębiorców. Cały proceder nie może być podejmowany arbitralnie. Niezbędne jest działanie na podstawie obowiązujących przepisów prawnych i przygotowany wniosek o ogłoszenie upadłości. Zgodnie z Prawem upadłościowym upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który cechuje się niewypłacalnością, co oznacza, iż traci zdolność wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jest to równoznaczne, z tym że do upadłości może dojść jedynie wówczas, gdy nie istnieją możliwości regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych spółki. W tym miejscu chcemy dodać, że ustawodawca wprowadził pewne domniemania. Jedno z nich dotyczy wszystkich dłużników. Jak wykazał, utratę zdolności w opisywanym zakresie stwierdza się, gdy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Co więcej, z uwagi na to, że spółka jawna jest jednostką organizacyjną posiadającą zdolność prawną, niewypłacalność uznawana jest również w momencie, gdy na bieżąco reguluje płatności, ale jej zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jej majątku i utrzymuje się to przez okres dłuższy niż dwadzieścia cztery miesiące. W tym obszarze znaczące są następujące zasady: na potrzeby badania realizowanego w celu ustalenia, czy zachodzi przedmiotowe domniemanie, do majątku spółki nie wlicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości, a do zobowiązań nie wlicza się zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki bądź innej czynności prawnej o podobnych skutkach, zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, wykraczają poza wartość jego aktywów, a stan ten trwa dłużej niż dwadzieścia cztery miesiące; prawo przewiduje możliwość ogłoszenia upadłości spółki, która ma środki na bieżącą działalność i realizuje płatności w terminie, co ma pozwolić na uniknięcie sytuacji, w których spółka z czasem straci możliwość terminowego płacenia, gdyż zaciągnięte zobowiązania okażą się zbyt duże w stosunku do majątku; to daje wierzycielom możliwość podjęcia działania z wyprzedzeniem, zanim potencjalny dłużnik przestanie realizować wymagane płatności. Ogłoszenie upadłości spółki jawnej – kto dokładnie ogłasza upadłość takiej spółki? Upadłość spółki jawnej nie jest ogłaszana z urzędu, a wyłącznie na wniosek uprawnionego podmiotu. Prawo do wnioskowania przysługuje zarówno samemu dłużnikowi, a więc w tym przypadku spółce jawnej, czyli wspólnikom, jak i jej wierzycielom. W praktyce zwykle wnioskującymi są najczęściej wspólnicy. Wniosek o upadłość spółki jawnej – co powinien zawierać, do kogo go skierować? Wniosek o upadłość spółki jawnej składany jest do sądu upadłościowego. Musi spełniać wszystkie wymagania dotyczące pisma procesowego. Najważniejsze jest ujęcie w nim, że zachodzą okoliczności wskazujące na niewypłacalność, ale też imion i nazwisk, a także miejsca zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia. Na tę czynność wspólnicy mają 30 dni od momentu wystąpienia podstawy do ogłoszenia upadłości. Ile kosztuje ogłoszenie upadłości spółki jawnej? Spółka, ogłaszając swoją upadłość, musi liczyć się z obowiązkiem pokrycia: opłaty od wniosku upadłościowego w wysokości 1000 złotych, zaliczki na koszty postępowania upadłościowego. Upadłość spółki jawnej – krok po kroku Chcąc ogłosić upadłość spółki jawnej, w pierwszej kolejności należy stwierdzić niewypłacalność. Następnym zadaniem jest skuteczne złożenie do sądu wniosku o ogłoszenie upadłości, które rozpoczyna postępowanie w przedmiocie jego rozpoznania. W efekcie tego może nastąpić wydanie postanowienia, co rozpoczyna właściwe postępowanie upadłościowe. Cały majątek spółki staje się masą upadłości, przechodzącą pod zarząd syndyka. Służy ona zaspokojeniu wierzycieli. Dlatego też syndyk zajmuje się jej spieniężeniem, tak, by pozyskać gotówkę, która zostanie przeznaczona na spłatę ich roszczeń czy też uregulowanie zobowiązań względem organu podatkowego oraz ubezpieczeń społecznych. Wspólnicy spółki tracą prawo zarządzania nią i możliwość korzystania z mienia wchodzącego w skład masy upadłości. Procedura upadłości kończy się wykreśleniem spółki z rejestru przedsiębiorców i definitywnym zakończeniem jej działalności. Upadłość spółki jawnej a odpowiedzialność wspólników Z punktu widzenia odpowiedzialności wspólników związanej z upadłością spółki jawnej istotne znaczenie odgrywa przedłożenie stosownego wniosku upadłościowego przez jej wspólników. Otóż bardzo często jest to jedyny sposób, aby wspólnicy ograniczyli ją za długi spółki, jak dalece jest to w ogóle możliwe. Warto pamiętać, że spółka jawna jest spółką osobową, a ta cechuje się osobistą i nieograniczoną odpowiedzialnością majątkową wspólników. Upadłość wspólnika spółki jawnej – co dzieje się wówczas ze spółką? Wspólnicy i spółka są odrębnymi podmiotami prawa, co jest jednoznaczne z tym, iż posiadają odrębny majątek. Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki jawnej bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Upadłość konsumencka jednego z nich silnie oddziałuje na jej funkcjonowanie. Otóż jest jedną z przyczyn jej rozwiązania. Aby temu zapobiec, pozostali wspólnicy mogą zawrzeć umowę, na mocy której zagwarantują jej dalszy byt, lecz bez upadłego wspólnika. Co z pracownikami po ogłoszeniu upadłości spółki Ogłoszenie upadłości spółki umożliwia przedsiębiorcy zwolnienie wszystkich pracowników, nawet tych, będących w tzw. okresie ochronnym. Jest to samodzielna podstawa do rozwiązania umowy o pracę z personelem. Proces upadłości nie powoduje jednak rozwiązania albo wygaśnięcia stosunków pracy z mocy samego prawa. Fakt złożenia do sądu wniosku upadłościowego nie jest tożsamy z samoistnym zwolnieniem kadry. Umowa o pracę musi zostać wypowiedziana przez pracodawcę lub rozwiązana za porozumieniem stron. Upadłość spółki jawnej - podsumowanie Większość wspólników niechętnie podchodzi do ogłoszenia upadłości spółki jawnej. Niemniej, z chwilą ujawnienia przesłanek uzasadnione jest podjęcie skutecznych działań w obrębie uruchomienia postępowania upadłościowego.
