Podpisanie weksla in blanco wymaga znajomości ryzyka, które jest z tym związane. To bardzo popularny w środowisku biznesowym instrument finansowy wykorzystywany do elastycznego dokonywania transakcji handlowych. Warto wiedzieć, że weksel in blanco standardowo nie zawiera kwoty czy terminu płatności – daje mu to sporo zastosowań. W niniejszym artykule przedstawimy bliżej istotę tego instrumentu finansowego. Weksel in blanco – co to jest? Weksel in blanco to rodzaj papieru wartościowego, który stanowi umowę płatniczą między dwiema stronami. W momencie wystawienia nie zawiera on jednak konkretnych informacji dotyczących beneficjenta, kwoty lub terminu płatności. Weksel in blanco można nazwać „pustym” zadaniem, które ma być wypełnione przez posiadacza w późniejszym czasie. Ten instrument finansowy wyróżnia się przede wszystkim elastycznością. Kluczowa cecha weksla in blanco to otwarta struktura, która musi być później wypełniona przez posiadacza. Beneficjent może samodzielnie określić kwotę, termin płatności i inne szczegóły transakcji. Wyróżniamy 2 rodzaje weksli in blanco: weksel własny/sola – wystawca zobowiązuje się do zapłaty sumy pieniędzy, weksel trasowany – do zapłacenia zobowiązana jest osoba wskazana na wekslu. Korzystanie z weksli in blanco jest bardzo ryzykowne dla strony wystawiającej. Przed akceptacją zaleca się dokładne zrozumienie konsekwencji i zasad związanych z tym instrumentem finansowym. Można również skorzystać z pomocy prawnika w razie braku odpowiednich kompetencji. Weksel in blanco to także swego rodzaju poduszka finansowa. Dłużnik musi uiścić określoną opłatę dla wierzyciela, który posiada dokument. Niezależność finansowa nie jest wymagana, by wystawiać takie papiery wartościowe. Niemal każdy może skorzystać z takiej opcji. Zawsze jednak należność musi zostać pokryta – opóźnienia mogą być traktowane prawnie jak na przykład problemy ze spłatą kredytu. Jakie funkcje pełni weksel in blanco? Weksle pełnią kilka funkcji dzięki dość elastycznemu zastosowaniu. Ten instrument finansowy spotkamy szczególnie w branży finansowej. Może dotyczyć pożyczek, płatności, zabezpieczeń itd. Jakie funkcje pełni weksel in blanco? kredytowa – dzięki niemu można udzielić kredytu kupieckiego. Wtedy płatność zostaje odroczona do określonego w wekslu terminu (popularne są takie usługi jak np. kredyt na wesele, samochód itd.). Okres kredytowania zostaje wydłużony; płatnicza – możemy otrzymać weksel in blanco zamiast zapłaty przy zakupie towarów i usług; zabezpieczająca – weksel in blanco to także zabezpieczenie kredytu lub innego zobowiązania pieniężnego w chwili wystawiania oraz przyszłości (poręczenie wekslowe kredytu); przedmiot obrotu – prawa z weksla mogą być swobodnie przenoszone na inne osoby; refinansowa – dyskont w banku wypłaci posiadaczowi (o ile ten zgłosi taką chęć) weksla określoną sumę po pomniejszeniu o dyskonto i prowizję banku przed upływem terminu. Weksel in blanco to elastyczna forma finansowania dóbr i usług, wykorzystywana bardzo często. Wszędzie, gdzie pojawia się płatność, zwykle możemy użyć tego instrumentu. Wzór weksla in blanco – jakie informacje powinien zawierać? Weksle in blanco muszą zostać wystawione w odpowiedni sposób, by były uznane za papiery wartościowe. Dokument powinien zawierać podpis jednego z dłużników złożony w zamiarze zobowiązania się wekslowo. Nieuzupełniona treść musi być zamierzonym zabiegiem. Weksel in blanco wymaga także istnienia deklaracji wekslowej. Taki dokument pisemnie potwierdza uzgodnione przez obie strony warunki uzupełnienia wcześniej wystawionego dokumentu. Weksel po wypełnieniu musi zawierać wszystkie elementy, których wymaga Prawo wekslowe. Obligatoryjna zawartość weksla in blanco: nazwa „weksel”, bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej sumy, jaką musi pokryć dłużnik wekslowy, dane osoby zobowiązanej, dane osoby, która otrzyma zapłatę, termin płatności, miejsce płatności, data i miejsce wystawienia weksla, podpis trasanta – wystawcy weksla. Te dane należy zawrzeć po uzupełnieniu weksla. Początkowo wybrane elementy mogą pozostać puste aż do ustalenia określonych warunków czy wystąpienia danej sytuacji – wiele zależy od deklaracji wekslowej, którą podpisały obie strony. Ile jest ważny weksel in blanco? Weksel in blanco jest ważny przez ograniczony okres. Przepisy kodeksu cywilnego mówią, że ten czas wynosi dokładnie 3 lata od daty wystawienia dokumentu. Na wekslu może jednak być wymieniona inna data ważności – wtedy ona jest brana pod uwagę. Po upływie tego okresu dokument nie może być przedstawiony do zapłaty. Całkowicie traci ważność i wartość. W innych krajach zasady mogą być nieco inne. Często weksel in blanco jest ważny do 12 miesięcy. Mimo wszystko warto sprawdzić szczegóły tego instrumentu finansowego, jeżeli zamierzamy z niego skorzystać za granicą. Warto wiedzieć, że weksel in blanco jest ważny także po śmierci wystawcy. Kiedy weksel in blanco jest nieważny? Unieważnienie weksla in blanco rzeczywiście może wystąpić. Najczęściej występującą podstawą jest wypełnienie go niezgodnie z deklaracją wekslową. Sporadycznie sporządzane są weksle sfałszowane – takie dokumenty również nie mają żadnej wartości. Wierzyciel może także odwołać roszczenia wobec dłużnika. Od takiego momentu weksel in blanco przestaje być ważny pod względem prawnym. Dokument będzie nieważny także, gdy dłużnik zawrze ugodę z wierzycielem lub zostanie przedawniony. Warto pamiętać, że czas liczymy od momentu zapisania płatności na wekslu in blanco. Przedawnienie po upływie 3 lat następuje automatycznie – wierzyciel nie może rościć praw do płatności, jeżeli minie czas ważności dokumentu. Mimo wszystko każda interakcja, która ma na celu odzyskanie środków, będzie powodowała odliczanie czasu od początku. Ile kosztuje weksel in blanco? Weksel in blanco sam w sobie jest bezpłatny. To również jeden z powodów, przez który ten instrument finansowy zyskał tak ogromną popularność. Warto wiedzieć, że w niektórych przypadkach będzie jednak konieczne dodatkowe potwierdzenie formalne podpisów znajdujących się na wekslu. Jak to zrobić? Należy skorzystać z usługi notariusza, która niestety będzie pewnym dodatkowym kosztem – w większości przypadków naprawdę niewielkim. Ile kosztuje notarialne potwierdzenie podpisów na wekslu? od 10 zł netto, jeżeli kwota z weksla jest niższa niż 3000 zł, do 300 zł netto, jeżeli weksel opiewa na wyższe sumy. W przypadku weksla in blanco cena potwierdzenia notarialnego wynosi około 20 zł netto. Warto jednak wiedzieć, że sam instrument jest bezpłatny. To tylko forma przekazywania płatności oraz przeprowadzania transakcji, która zapewnia sporą elastyczność. Czy weksel in blanco ulega przedawnieniu? Weksel in blanco może ulec przedawnieniu i wtedy staje się nieważny. Według przepisów kodeksu cywilnego następuje to dokładnie 3 lata od momentu zapisania kwoty. Ta zasada może jednak zostać nieco zmieniona. Jeżeli na wekslu in blanco wymieniono inny okres ważności niż 3 lata – to właśnie on będzie brany pod uwagę, jeśli chodzi o kwestie prawne. Po przedawnieniu weksla in blanco wierzyciel nie może dochodzić swoich praw. W takiej sytuacji wszyscy dłużnicy zostają natychmiast uwolnieni od zobowiązania. Nie warto jednak liczyć na ewentualne przedawnienie. Najczęściej wierzyciel będzie wielokrotnie upominał się o płatność, dostarczenie towaru czy wykonanie usługi. W razie braku reakcji ze strony dłużnika – mogą zostać wyciągnięte konsekwencje prawne. Czy weksel in blanco jest legalny? To rodzaj weksla, który nie zawiera oznaczenia adresata – określonego beneficjenta. Jeżeli dokument zostanie wystawiony zgodnie z przepisami prawa, jest on całkowicie legalnym instrumentem finansowym. Na jego podstawie można dochodzić swoich praw, między innymi kiedy dłużnik nie wywiąże się z zobowiązania. Należy jednak pamiętać, że weksel in blanco oznacza także pewne ryzyko. Dokument jest w posiadaniu dłużnika jeszcze przed uzupełnieniem istotnych danych – to niekiedy prowadzi do nadużyć na niekorzyść wierzyciela. Weksel in blanco – zagrożenia, które wiążą się z jego podpisaniem Dla osoby, która wystawia weksel in blanco, pojawia się sporo zagrożeń. Przed czym należy się chronić, wypisując taki dokument? Ryzyko uzupełnienia fałszywymi danymi – osoba posiadająca weksel in blanco może wpisać nieprawdziwe dane na niekorzyść dłużnika. Ryzyko „puszczenia w obieg” – weksel może zostać przekazany innej osobie, która staje się nowym wierzycielem. Weksel in blanco wypełniony nieprawidłowo i przekazany innej osobie oznacza bardzo trudną sytuację. Takie sprawy najczęściej kończą się w sądzie oraz trwają naprawdę długo, by ostatecznie dowieść swoich racji.
