Pozyskiwanie dodatkowych funduszy przez banki i przedsiębiorstwa może być dość trudne. Pożyczka podporządkowana jest specyficzną formą produktu finansowego. Łączy ona cechy zobowiązania kredytowego oraz kapitałowego. Korzystają z niej przede wszystkim przedsiębiorstwa i banki. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest pożyczka podporządkowana. Czym jest i jak działa pożyczka podporządkowana? Pożyczka podporządkowana jest udzielana jednostce zależnej przez kontrolującego wierzyciela. Takie finansowanie ma na celu wsparcie instytucji, której rozwój jest istotny także dla podmiotu dominującego. Najczęściej z tej formy pożyczki korzystają banki. Warto wiedzieć, że pożyczkę podporządkowaną uznaje się za finansowanie hybrydowe. Jest to kredyt, lecz pożyczkobiorca określa środki za kapitał własny. Aby bank mógł uzyskać takie finansowanie, konieczna jest zgoda KNF. Jeżeli zastanawiamy się, kto decyduje o przyznaniu kredytu, tutaj pojawia się dodatkowy podmiot prócz pożyczkodawcy. Inne firmy niż banki również wykorzystują pożyczki podporządkowane – szczególnie szybko rozwijające się przedsiębiorstwa w fazie ekspansji rynkowej. Wtedy ta usługa finansowa nazywana jest mezzanine (fr. półpiętro). Pożyczek udzielają specjalistyczne fundusze jak private equity. Zwykle za finansowanie pożyczkodawcy żądają udziału we wzroście wartości przedsiębiorstwa, prawa do nabycia akcji po preferencyjnej cenie czy zysków z oprocentowania. Dla kogo są przeznaczone pożyczki podporządkowane? Pożyczka podporządkowana nie może być wykorzystana przez osoby fizyczne. Z tego finansowania korzystają tylko banki i podobne instytucje finansowe oraz pozostałe przedsiębiorstwa, które należą do sektora komercyjnego. Pożyczki podporządkowane pozwalają szybko zasilić kapitał uzupełniający. Do tej grupy zalicza się wydatki pochłonięte przez straty firmy. Pozabankowe działalności także mogą wykorzystać pożyczkę podporządkowaną. Dotyczy to szczególnie firm, które szybko się rozwijają. Jedyną różnicą jest pożyczkodawca – dla działalności spoza sektora finansów środków udzielają specjalistyczne fundusze, czyli tzw. private equity.Tutaj wiedza, jak sprawdzić i obliczyć zdolność kredytową jest niepotrzebna. Osoby fizyczne nie uzyskają takiego finansowania. Kto decyduje o przyznaniu kredytu? W tym przypadku sam pożyczkodawca po zgodzie KNF. Jakie są warunki pożyczek podporządkowanych? Tego rodzaju finansowanie charakteryzuje się specyficznymi zasadami spłaty. Cały kapitał należy zwrócić jednorazowo po zakończeniu okresu zawartego w umowie. W czasie trwania natomiast pobierane są jedynie odsetki. Pożyczka podporządkowana ma także istotny warunek związany ze spłatą, kiedy firma pożyczkobiorcy upadnie. Wtedy należności dla pożyczkodawcy są spłacane w ostatniej kolejności po wszystkich innych wierzycielach. Dlatego też pożyczka podporządkowana jest udzielana tylko, kiedy: firma ma stabilną pozycję finansową i rynkową, tempo rozwoju firmy jest duże oraz są przygotowane długofalowe plany rozbudowy. Pożyczka podporządkowana to rozwiązanie dla prężnie rozwijających się instytucji finansowych oraz zewnętrznych firm. Wszystkie informacje oczywiście należy potwierdzać odpowiednią dokumentacją. Jakie dokumenty są potrzebne do zaciągnięcia pożyczki podporządkowanej? Proces zaciągania pożyczki podporządkowanej nieco różni się od standardowych usług finansowych. Wymagane dokumenty mogą być nieco inne zależnie od wybranej instytucji. Czego najczęściej wymaga pożyczkodawca? Dokumentów potwierdzających rentowność dłużnika; Rachunku zysków i strat oraz sprawozdania za ostatni rok; Dokumentów rejestrowych oraz finansowych firmy; Uzasadnienia wniosku wraz z biznesplanem lub opisanym celem. Oprócz powyższych elementów konieczny jest oczywiście wniosek o pożyczkę podporządkowaną. To swego rodzaju podstawa do zaciągnięcia tego rodzaju zobowiązania. Gdzie złożyć wniosek o pożyczkę podporządkowaną i co powinien zawierać? Pierwszym krokiem, by zaciągnąć pożyczkę podporządkowaną, jest złożenie wniosku. Powinien on zawierać zestaw najważniejszych informacji: opis stron transakcji, kwotę pożyczki, termin wypłaty środków, sposób wypłaty (ROR pożyczkobiorcy, gotówka itd.), cel pożyczki, czas trwania umowy, oprocentowanie, termin spłaty, sposób spłaty, ewentualne dodatkowe warunki. Wniosek o pożyczkę podporządkowaną wraz z całą dołączoną dokumentacją należy dostarczyć bezpośrednio do pożyczkodawcy. Może nim być bank, instytucja pożyczkowa czy specjalny fundusz. Nieodpowiednio przygotowany dokument, może oznaczać, że do firmy wróci odrzucony wniosek kredytowy. Należy zadbać o jego dokładne wypełnienie i zawarcie wszystkich danych. Jak wygląda spłata pożyczki podporządkowanej? Spłata następuje tutaj po okresie obowiązywania umowy (zwykle od 5 lat w górę). Termin pokrycia należności zostaje określony przed podpisaniem dokumentów. Warto wiedzieć, że spłata pożyczki podporządkowanej jest jednorazowa, przez okres kredytowania pokrywamy wyłącznie same odsetki czy koszty okołokredytowe. Wcześniejsze pokrycie takiego zobowiązania wymaga zgody KNF lub zaistnienia szczególnych okoliczności (np. unieważnienie umowy kredytu). Standardowo zawsze całość pokrywana jest jednorazowo po okresie kredytowania. Czemu służy pożyczka podporządkowana w bilansie firmy? Pożyczka podporządkowana to zobowiązanie finansowe, które widnieje w bilansie firmy jako kapitał własny. Dla banków po zgodzie KNF środki stają się kapitałem Tier 2. W skrócie tego rodzaju finansowanie poprawia kondycję finansową przedsiębiorstwa oraz otwiera nowe możliwości. Pożyczki podporządkowane mają służyć rozwojowi firmy. Dlatego też spłata jest ograniczona do jednorazowej płatności, a środki zalicza się jako kapitał własny, a nie zewnętrzne zobowiązanie. Pożyczka podporządkowana a kapitał własny – spojrzenie prawa Ten temat porusza art. 127 ustaw. 2 pkt 2 lit. b Prawa Bankowego. Pożyczka podporządkowana dołączana do kapitału własnego jest regulowana. Jeżeli środki zaciąga bank państwowy, bank jako spółka akcyjna lub oddział banku zagranicznego, nie mogą one przekraczać połowy funduszy firmy. Należy traktować zobowiązanie oddzielnie tylko w teorii. Formalnie jest elementem kapitału własnego. Najważniejsze, by pożyczone środki zawsze wynosiły mniej niż 50% funduszy banku lub zewnętrznej instytucji. Warto zauważyć, że przedsiębiorstwo zaciągające pożyczkę podporządkowaną staje się czasowo zależne od innej firmy. Ceną poprawy bilansu działalności jest chwilowy brak całkowitej decyzyjności, a także finansowe korzyści dla pożyczkodawcy. Jakie wady i zalety ma pożyczka podporządkowana? Pożyczki podporządkowane oraz fundusze mezzanine to bardzo specyficzne formy pozyskiwania kapitału. Korzystają z nich przede wszystkim banki i duże prężnie rozwijające się przedsiębiorstwa. Jakie zalety mają pożyczki podporządkowane? Otrzymujemy duży kapitał, kiedy jest utrudniony dostęp do kredytu bankowego; Brak zabezpieczenia na środkach firmy; Elastyczne warunki finansowania dopasowane do inwestycji; Jednorazowa spłata zobowiązania po zakończeniu umowy; Niskie koszty pozyskania kapitału. Jakie wady mają pożyczki podporządkowane? Tylko dla firm o stabilnej pozycji rynkowej i finansowej; Wyższe koszty niż standardowy kredyt bankowy; Mała dostępność. Pożyczki podporządkowane są szczególnie skuteczne przy dużych inwestycjach. Warto tu przytoczyć przykład grupy Luxmed. W 2004 roku zaciągnęła ona pożyczkę podporządkowaną i dzięki niej wybudowała sieć klinik w największych miastach całej Polski. Z pożyczki podporządkowanej mogą skorzystać banki oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, które chcą poprawić kondycję finansową lub wesprzeć rozwój spółek. Maksymalna kwota pożyczki podporządkowanej jest ustalana między stronami umowy. Niektóre pożyczki opiewają nawet na kilka miliardów złotych. Całość pożyczki podporządkowanej pokrywana jest jednorazowo po minięciu okresu kredytowania. Co miesiąc natomiast spłacane są wyłącznie odsetki. Tak, firma wnioskująca o pożyczkę podporządkowaną powinna mieć stabilną pozycję finansową i rynkową. Jedną z wad pożyczki podporządkowanej są jej koszty, które są większe niż koszt tradycyjnego kredytu bankowego.
