10 min
przedawnienie-dlugow-czy-rzeczywiscie-ratuje-dluznikow

Kiedy przedawnia się dług? Takie pytanie pada często z ust osób głęboko zadłużonych, które szukają jakiegoś wyjścia ze swojej sytuacji. Przedawnienie długów jawi im się jako coś, co pozwoli im wrócić na prostą i pozbyć się męczącego balastu. Recz w tym, że cała sprawa nie jest tak prosta, jak wielu marzycieli mogłoby liczyć. Nie da się jednym zdaniem odpowiedzieć na pytanie, po jakim czasie przedawnia się dług, ponieważ to jest zależne od rodzaju zadłużenia. W takim razie, jakie są terminy przedawnienia dla różnych długów? Co musi, a co nie może się stać, aby przedawnienie stało się faktem? Czy po tym czasie da się jeszcze odzyskać dług?

Czym właściwie jest przedawnienie długów?

Warto zacząć od tego, czym jest przedawnienie długów. Wiele osób nieprawidłowo interpretuje to pojęcie. Przedawnienie długu nie oznacza bowiem, że on znika i jest tak, jakby nigdy go nie było. Zadłużenie cały czas istnieje, ale po prostu nie można zażądać jego spłaty. Przedawnienie oznacza, że jeśli wierzyciel po pewnym czasie nie wnosi roszczeń o spłatę długu, to przestaje on być ważny. W ten sposób chronieni są konsumenci. Nie ma takiej możliwości, żeby ktoś przez 20 lat udawał, że zapomniał o długu, po czym po tym czasie żądał zwrotu wraz z odsetkami. Jeśli minie okres przedawnienia, wierzyciel nie ma prawnej możliwości wyegzekwowania zwrotu długu.

Od lipca 2018 roku obowiązuje zasada, według której po wniesieniu do sądu sprawy o egzekucję długu sąd sam sprawdza, czy dług nie jest przedawniony. Wcześniej podniesienie zarzutu przedawnienia (i jego udowodnienie) leżało po stronie dłużnika. Z tego powodu wiele osób zaczynało spłacać długi, nawet jeśli były one już przedawnione, ponieważ nie zdawało sobie z tego sprawy. Wiedza kiedy dług się przedawnia nie jest więc już tak elementarna, ale wciąż może się przydać. Trzeba podkreślić, że w wyjątkowej sytuacji sąd ma prawo nakazać spłatę długu nawet mimo minięcia okresu przedawnienia. Są to jednak jednostkowe przypadki i w większości przypadków sąd takiej możliwości nie wykorzysta.

Kiedy dług się nie przedawni?

Zarówno osobę zadłużoną, jak i wierzyciela może zainteresować to, co musi się stać, żeby bieg przedawnienia został przerwany i zaczął biec od nowa. Nie działa to tak, że w okresie X lat od zaciągnięcia długu przedawnia się on automatycznie, jeśli nie zostanie on spłacony. Każde działanie ze strony wierzyciela mające na celu wyegzekwowanie spłaty długu każdorazowo „resetuje” licznik odliczający do przedawnienia. Niektórzy mogliby pomyśleć, że dowiedzą się, kiedy dług ulega przedawnieniu, będą ignorować listy czy odrzucać połączenia telefoniczne i po kilku latach sprawa sama się rozwiąże. To akurat prawda, ale zdecydowanie nie rozwiąże się pomyślnie dla dłużnika. Jakie więc konkretne czynności stoją na drodze przedawnienia się długu?

  • rozpoczęcie mediacji przez wierzyciela.
  • uznanie roszczenia i rozpoczęcie jego spłaty przez dłużnika.
  • jakakolwiek czynność wykonana w danej sprawie przez sąd.

W praktyce w większości przypadków okaże się więc, że przedawnienie długów zdarza się rzadko.

Po jakim czasie dług się przedawnia?

Pytanie, kiedy przedawnia się dług wymaga bardzo długiej i szczegółowej odpowiedzi. Prawo w tym zakresie jest bardzo rozbudowane i ustala skrajnie różne terminy przedawnienia w zależności od rodzaju długów.

  • Mandat za jazdę bez biletu 1 rok
  • Roszczenie związane z Pocztą Polską (m.in. z tytułu zaginionej przesyłki) 1 rok

Osoby, które notorycznie jeżdżą komunikacją miejską bez ważnego biletu, może ucieszyć informacja, że jednym z najszybciej przedawniających się rodzajów zadłużeń jest mandat. Ta radość jest jednak zbędna, ponieważ odpowiedni urząd z całą pewnością zadba o to, aby do tego nie doszło. Poza tym po stosunkowo krótkim czasie przedawniają się długi związane z Pocztą Polską. Jeśli interesuje nas, po jakim czasie przedawnia się dług, znacznie więcej rodzajów zadłużeń znajdziemy na liście tych, które przedawniają się po czasie nieco dłuższym, a konkretnie dwóch latach.

  • Roszczenia za usługi telekomunikacyjne (np. opłata za Internet) 2 lata
  • Debet na koncie bankowym 2 lata
  • Roszczenia z tytułu umowy o dzieło 2 lata
  • Roszczenia z tytułu umowy sprzedaży 2 lata
  • Roszczenia z tytułu nieopłaconej faktury 2 lata
  • Roszczenia z tytułu dokonanej dostawy 2 lata

W kolejnej tabeli znaleźć można informacje odnośnie do tego, które długi ulegają przedawnieniu po 3 latach. Zainteresuje to zwłaszcza osoby, które chcą wiedzieć, kiedy przedawnia się dług w banku (nie licząc oczywiście debetu na koncie, który, jak już wiadomo, przedawnia się po 2 latach) czy kiedy przedawnia się dług w firmie windykacyjnej. Nie da się ukryć, że jeśli poszukujemy informacji na temat tego, po jakim czasie dług się przedawnia, w większości przypadków odpowiedź będzie wynosiła właśnie 3 lata. Jest to najczęstszy okres przedawnienia.

  • Mandat wystawiony przez policję (na przykład za przejazd na czerwonym świetle) 3 lata
  • Roszczenia z tytułu umowy o pracę 3 lata
  • Roszczenia z tytułu umowy ubezpieczeniowej (np. nieopłacona składka) 3 lata
  • Niespłacona karta kredytowa 3 lata
  • Roszczenia z tytułu czynszu 3 lata
  • Roszczenia z tytułu pożyczki 3 lata
  • Roszczenia z tytułu kredytu 3 lata
  • Roszczenia z tytułu działalności 3 lata

Tutaj należy zwrócić uwagę przede wszystkim na to, że okres przedawnienia za mandat wystawiony przez policję (lub Straż Miejską) przedawnia się dłużej, niż mandat za przejazd bez biletu. Nie należy tych dwóch terminów mylić. Są też dwa rodzaje długów, które przedawniają się znacznie dłużej. Należą one też do tych, które sprawiają dłużnikom najwięcej trudności.

  • Dług spadkowy 6 lat
  • Roszczenia stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu 6 lat

W tym miejscu warto napomknąć o ważnej rzeczy odnoszącej się do długu spadkowego, którą warto wiedzieć, jeśli zastanawiamy się, kiedy dług ulega przedawnieniu. W październiku 2015 roku weszły w życie przepisy, które dla bardzo wielu osób mogą okazać się kluczowe w tej sprawie. Przed tym terminem każdy miał 6 miesięcy po śmierci osoby, po której coś odziedziczył, aby się do tego spadku odnieść (odrzucić go, przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza). Jeśli tego nie zrobił, automatycznie dziedziczył majątek raz z wszelkimi obciążającymi go długami. Nawet jeśli przekraczały one wartość otrzymanych dóbr. Z tego powodu wiele leniwych, nieuważnych czy zapominalskich osób skończyło z ogromnymi długami po krewnych, których ledwie znali.

Nie radzisz sobie z długami? Weź korzystny kredyt konsolidacyjny z pomocą ekspertów Habza Finanse.

Dzięki konsolidacji pozbędziesz się starych, drogich kredytów i zamienisz je na jedno zobowiązanie z niską, wygodną ratą. Nasi specjaliści przeanalizują Twoją sytuację i znajdą dla Ciebie kredyt na najlepszych możliwych warunkach.

Ocenie nieustosunkowanie się do dziedziczonego majątku równa się przyjęciu go z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że jesteśmy odpowiedzialni za obciążające go długi, ale tylko w wysokości nieprzekraczającej odziedziczonego majątku.  Jeśli więc nie otrzymaliśmy nic, to nic też nie będziemy nikomu winni. Jest to rozwiązanie, które w dużej mierze chroni interesy spadkobiercy. Wyjątkowe są pod względem terminu przedawnienia podatki. Jeśli więc pytamy, kiedy przedawnia się dług podatkowy, to odpowiedź może być wieloraka.

Po pierwsze, bieg przedawnienia liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym pojawił się obowiązek jego zapłaty. Jeśli zaś chodzi o to, kiedy dług ulega przedawnieniu, to wszystko zależy od tego, o jakim rodzaju podatku mowa. Podatek, który musimy zapłacić z powodu dostarczenia nam indywidualnej decyzji o nim przez Urząd Skarbowy, przedawnia się po upływie 3 lat. Mowa tu na przykład o podatku od nieruchomości. Jeśli zaś chodzi o podatki, które z tytułu prawa musimy odprowadzać bez otrzymania indywidualnej decyzji (czyli na przykład podatek dochodowy czy podatek VAT), to przedawniają się one po 5 latach. Zdecydowanie warto zdawać sobie z tego sprawę, ponieważ może zdarzyć się nam zapomnieć o jakimś podatku, a Urząd Skarbowy może się zwrócić do nas po jego zwrot dopiero po kilku latach.

Jak liczyć bieg przedawnienia?

Bez wątpienia osoby, które chcą wiedzieć, kiedy przedawnia się dług (a zwłaszcza kiedy przedawnia się dług w firmie windykacyjnej lub kiedy przedawnia się dług w banku), będą także zainteresowane tym, jak liczyć bieg przedawnienia. Jest to bardzo proste i klarowne. Większość długów (poza wspomnianymi wcześniej długami podatkowymi) rozpoczyna bieg przedawnienia od daty, w której dług powinien być spłacony, ale nie zostało to zrobione. Jeśli bieg  został przerwany, to rozpoczynamy nowe odliczanie od momentu, w którym do tego przerywającego działania doszło. Przedawnienie długu wchodzi w życie wraz z końcem roku kalendarzowego, w którym minął wyznaczony okres. Oznacza to, że nawet jeśli nasze ustawowe 2, 3 czy 6 lat minęło w styczniu danego roku, to przedawnienie nastąpi i tak dopiero za kilkanaście miesięcy. Może się to wydawać niesprawiedliwe, ale takie jest prawo. Należy więc wziąć to pod uwagę podczas liczenia biegu przedawnienia.

Czy przedawnienie długów rzeczywiście może uratować osoby zadłużone?

Wiele osób pokłada bardzo duże nadzieje w przedawnieniu długów i wręcz odlicza do tego zdarzenia dni. Problem jest jednak w tym, że w każdym momencie wierzyciel ma prawo bieg przedawnienia przerwać i może zrobić to w bardzo łatwy sposób (między innymi rozpoczynając mediację). Wobec tego nie powinniśmy zdawać się na szczęście i liczyć, że problem sam się rozwiąże, ponieważ jest to bardzo mało prawdopodobne. Znacznie lepszym (i pewniejszym) rozwiązaniem jest aktywne działanie na rzecz zmniejszenia i chociaż częściowego spłacenia swoich długów.

Mimo wszystko takie przypadki czasami się zdarzają (zwłaszcza w przypadku długów spadkowych), wobec tego warto wiedzieć, kiedy dług ulega przedawnieniu. Co prawda w przypadku pojawienia się sprawy w sądzie i tak zostanie to zweryfikowane przez sam sąd, ale mimo wszystko może się to okazać przydatną wiedzą. Bardzo częste są długi z tytułu pożyczek czy kredytów. Wiedząc, kiedy przedawnia się dług w firmie windykacyjnej i kiedy przedawnia się dług w banku, mogłoby się wydawać, że to w zasadzie niedługo – tylko 3 lata. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że banki i firmy pożyczkowe o takich rzeczach po prostu nie zapominają. Nawet jeśli przez jakiś czas nic od nich nie usłyszeliśmy, prawdopodobnie szybko się to zmieni. Trzy lata to wbrew pozorom bardzo dużo czasu, a jeśli chodzi o pieniądze (a przynajmniej te, które ktoś jest im winny) to większość instytucji ma bardzo dobrą pamięć.

Zobacz także: Przedawnienie kredytu

5/5 - ilość głosów (2)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Kontakt

Masz pytania?

Zadzwoń teraz
Wypełnij krótki wniosek

Skontaktujemy się z Tobą w ciągu godziny
(09:00 - 19:00)