Przy podpisywaniu umowy kredytowej należy być uważnym. Warto dokładnie przeanalizować jej zapisy. W razie braku pewności należy skontaktować się z prawnikiem. Niektóre banki niestety stosują nieuczciwe praktyki wobec klientów. Klauzula abuzywna to właśnie regulacja niedozwolona, jaką można spotkać szczególnie w umowie kredytowej. Co zrobić, kiedy napotkamy taki zapis? Klauzula abuzywna – co to jest? Podstawowe informacje Klauzula abuzywna to inaczej niedozwolona regulacja. Można je spotkać w umowach kredytowych oraz ubezpieczeniowych. Nieuczciwe wobec kredytobiorcy lub konsumenta zapisy są wykorzystywane przez banki, ponieważ dzięki temu maksymalizują zyski. Klauzule abuzywne w skrócie naruszają interes klienta, co jest oczywiście niedozwolone i ma pewne prawne konsekwencje. Takie zapisy są nielegalne, można je spotkać przy różnych rodzajach umów kredytowych czy ubezpieczeniowych. Najczęściej banki wykorzystują takie regulacje w przypadku hipoteki albo standardowych kredytów gotówkowych. Klauzule abuzywne mogą mieć różny charakter. Te zapisy często uprawniają kontrahenta do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny, wyłączają odpowiedzialność względem konsumenta czy przyznają uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji regulacji. Wszystkie te zasady są ogromną korzyścią dla banku. Umożliwiają różne zmiany w umowie czy też sprawienie, że zyski z ręki konsumenta będą wyższe. Klauzula abuzywna narusza prawo kredytobiorcy – dlatego też jest nielegalna. Klauzula abuzywna – KC chroni konsumenta przed nieuczciwymi praktykami kontrahentów Klauzula niedozwolona jest regulowana przez Kodeks Cywilny (KC). Artykuł 385 przede wszystkim chroni konsumenta przed nieuczciwymi praktykami kontrahentów. Co można wywnioskować z Kodeksu Cywilnego? Postanowienia, które naruszają przepisy prawa lub rażąco naruszają zasady współżycia społecznego, nie mogą być dodawane do umowy; Regulacje, które powodują rażącą dysproporcję praw i obowiązków na niekorzyść jednej ze stron są również niedozwolone; Klauzule abuzywne są nieważne w świetle prawa. Klauzula abuzywna zawarta w umowie umożliwia konsumentowi żądanie stwierdzenia jej nieważności przez sąd. Gdy zapisy niedozwolone stanowią znaczącą część dokumentu, może on być całkowicie unieważniony.Gdy pojawia się klauzula abuzywna, KC chroni konsumenta. Podpisujący umowę klient może wystąpić do sądu, kiedy zauważy niedozwolone zapisy. Dochodzenie swoich praw w ten sposób zapewni ochronę konsumentowi zgodnie z przepisami prawa cywilnego. Artykuł 385 Kodeksu Cywilnego to właśnie miejsce, gdzie można znaleźć wszystkie istotne informacje na temat klauzul abuzywnych. Jakiego rodzaju umów dotyczy klauzula abuzywna? Klauzule abuzywne można spotkać w różnych rodzajach umów. Najczęściej wykorzystują je banki oraz firmy pożyczkowe, a także instytucje ubezpieczeniowe. Poniżej przedstawiamy spis umów, w których należy zwracać uwagę na potencjalne klauzule abuzywne: Umowy kredytowe i pożyczkowe – dotyczą zarówno kredytów konsumenckich, jak i tych udzielanych przedsiębiorcom. Klauzula abuzywna może być związana z odsetkami, opłatami, terminami czy innymi warunkami umowy. Umowy ubezpieczeniowe – klauzule abuzywne dotyczą tutaj zakresu ochrony, wysokości składek, zasad wypłaty odszkodowania oraz procedur reklamacji. Umowy telekomunikacyjne – zwykle klauzule niedozwolone są powiązane z abonamentem telefonicznym lub dostępem do internetu. Warto zwracać uwagę na ceny, warunki zmiany umowy oraz procedury rozwiązania współpracy. Różne umowy konsumenckie – klauzule abuzywne mogą wystąpić w umowach sprzedaży, dostawy towarów lub usług, leasingu itd. Zwykle niedozwolone zapisy dotyczą reklamacji, gwarancji czy też ograniczeń odpowiedzialności. Umowy cywilnoprawne – nadużycia występują w umowach najmu, o dzieło czy o świadczenie usług. Nie jest to wyczerpująca lista, a jedynie przykłady umów, gdzie występują nadużycia. Należy być więc uważnym jako konsument. Klauzula abuzywna w umowie pozwala klientowi unieważnić dokument z pomocą sądu. Katalog klauzul abuzywnych – rejestr Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) prowadzi rejestr klauzul niedozwolonych. Takie zestawienie pomaga konsumentom rozpoznać abuzywne zapisy w umowach. Rejestr aktualizuje się mniej więcej dwa razy w miesiącu. Obecnie można tam znaleźć aż kilka tysięcy wpisów. Można porównać zapisane klauzule niedozwolone z ustaleniami, które zawarto w umowie. Rejestr jest uzupełniany bezpośrednio przez urząd. Wszystkie klauzule, które sąd uzna za niestosowne lub niedozwolone zostają dopisane do spisu UOKiK. Wykorzystywanie zakazanych wpisów w umowach jest nielegalne i może wiązać się z prawnymi konsekwencjami. Raz użyty zapis abuzywny zostaje dodany do rejestru. Spis można sprawdzić na stronie internetowej UOKiK. Warto wiedzieć, że wpisy nie są usuwane, by konsumenci stale mieli wgląd we wszystkie sprawy, gdzie wystąpiły niedozwolone klauzule. Klauzula abuzywna – przykład niedozwolonego zapisu w umowie Klauzule abuzywne są niestety wykorzystywane przez kontrahentów stosunkowo często. Mniej świadomy klient nie zauważy niedozwolonego zapisu. Dlatego też w razie wątpliwości warto korzystać z pomocy prawnika. Klauzula abuzywna – przykład niedozwolonego zapisu: „Bank ma prawo jednostronnie zmieniać wysokość odsetek bez wcześniejszego powiadomienia kredytobiorcy”. Jest to klauzula niedozwolona, która mówi, że można jednostronnie zmieniać wysokość odsetek. Zaburza to równowagę między prawami i obowiązkami obu stron. Widać tutaj bardzo dużą dysproporcję na korzyść kredytodawcy. Wystąpienie takiej klauzuli oznacza, że kredytobiorca może dochodzić swoich praw przed sądem i domagać się stwierdzenia nieważności zapisu lub nawet całej umowy. Ważne, by świadomie czytać podpisywane dokumenty oraz odnajdywać zapisy niedozwolone. Warto wątpliwości konsultować z prawnikiem, który pomoże także podczas procesu w sądzie. Klauzula abuzywna w umowie – jakie są konsekwencje dla kontrahenta i konsumenta? Klauzule abuzywne mają często dość poważne konsekwencje prawne. Wiele jednak zależy od kontekstu sytuacji. Najczęściej wykorzystanie nieuczciwego zapisu oznacza unieważnienie klauzuli lub potencjalnie unieważnienie całej umowy kredytu. Taka sytuacja sprawia, że stratny jest przede wszystkim kontrahent. Sąd może orzec również obowiązek zmiany klauzuli, która została uznana za niedozwoloną. Wtedy kontrahent musi przekształcić zapis tak, by był zgodny z przepisami prawa. Wykorzystywanie nieuczciwych regulacji jest oczywiście nielegalne. Kontrahent może więc ponieść także odpowiedzialność prawną za swoje postępowanie. Sąd często nakłada kary finansowe, obowiązki zapłaty odszkodowania dla konsumenta czy też inne sankcje przewidziane przez prawo. Zawsze klauzula abuzywna w umowie powinna zostać zgłoszona odpowiednim organom. Konsument może dzięki temu wyłącznie zyskać – szczególnie kiedy otrzyma potencjalne odszkodowanie. Skorzystanie z pomocy prawnika maksymalizuje szanse unieważnienia niedozwolonych zapisów. Jakie skutki dla osoby podpisującej ma abuzywność umowy? Podpisanie umowy z klauzulami abuzywnymi nie oznacza, że dokument jest nieprawomocny. Nieważne mogą być jedynie zapisy, w których są rażące nadużycia. Jeżeli dowolny podpunkt czy zdanie zostało uznane za nieuczciwe, tylko ten fragment będzie unieważniony przez sąd. Gdy klauzule abuzywne to znacząca część umowy, najprawdopodobniej cały dokument zostanie anulowany. Na przykład, jeżeli kary określone przez kontrahenta są nieuczciwe, klient nie będzie musiał ich opłacać. Sąd określa, które klauzule są rzeczywiście niedozwolone. Mimo wszystko konsument musi najpierw wystąpić z taką sprawą. Naraża go to na nadmierne obciążenia finansowe. Jeżeli sąd uzna zapisy w umowie za niedozwolone, konsument nie musi opłacać nadprogramowych zobowiązań. Często kontrahent będzie miał obowiązek zmiany niektórych regulacji, byt były zgodne z przepisami prawa. Czym jest rejestr klauzul abuzywnych? To wyżej wspomniany spis prowadzony przez UOKiK. Zawarte są tam występujące już wcześniej i napotkane przez konsumentów klauzule abuzywne. Wszystkie wpisy zostały potwierdzone przez sąd. Jeżeli znajdziesz podobny zapis w umowie, można być pewnym, że to klauzula abuzywna, która powinna zostać zgłoszona do odpowiedniego organu. Rejestr ciągle się poszerza, a już teraz zawiera kilka tysięcy wpisów. Spis jest dostępny na stronie internetowej https://www.rejestr.uokik.gov.pl/. Wystarczy wyszukać klauzulę, która może być potencjalnie abuzywna. Warto zauważyć, że poruszanie się po rejestrze jest bardzo proste. Można bez problemu sprawdzić, czy dana klauzula narusza przepisy prawa. Oczywiście wszystkie zapisy w rejestrze są potwierdzone przez sąd – nie ma tam miejsca na żadne błędy. Spis jest także dowodem w postępowaniu, które ma unieważnić daną klauzulę abuzywną. Jak klauzula abuzywna w kredycie frankowym wpłynęła na kredytowanie? Osoby, które zaciągnęły kredyt we frankach, spotkały się z koniecznością spłaty ogromnych odsetek. Klauzula abuzywna w umowie dotyczyła powiązania wysokości rat i kursu waluty. Skutkiem tego jest przede wszystkim ogromny wzrost zadłużenia oraz brak możliwości przewidzenia kosztów. Już te dwie kwestie pokazują, że nie ma równowagi między obiema stronami umowy. Klienci muszą zapłacić znacznie więcej, niż się spodziewali, przy czym nie mogą nawet przewidzieć wysokości przyszłych rat. Klauzula abuzywna w kredycie frankowym poprowadziła także do wielu sporów sądowych między konsumentami a kontrahentami. Ten wpis tak mocno naruszył balans, że wpłynął na cały rynek kredytowy. Wiele instytucji zrezygnowało z oferowania tego typu usług. Klauzule abuzywne mogą mieć bardzo poważne konsekwencje, tak jak miało to miejsce w przypadku kredytów frankowych. Jeden zapis sprawił, że klienci nieświadomie podpisali umowę o ogromnym ryzyku. Uzależnienie raty kredytu od kursu poprowadziło do nadmiernego zadłużenia. Warto zauważyć, że mogło ono ciągle rosnąć mimo spłacania. Dlatego też tak ważne jest natychmiastowe zgłaszanie klauzul niedozwolonych. Niedozwolone postanowienia umowne – jak się przed nimi chronić jako konsument? Tak jak wspominaliśmy powyżej, klauzule abuzywne są nielegalne. Dlatego też prawo chroni konsumenta, jeżeli nieuczciwe zapisy w umowie występują. Gdy zauważysz taki wpis, wystarczy, że udasz się do sądu lub zapytasz o pomoc rzecznika. Warto wiedzieć, że w sieci istnieje więcej stron internetowych pozwalających sprawdzać klauzule abuzywne oprócz serwisu UOKiK. Rejestr niedozwolonych zapisów jest oczywiście zawsze dostępny całkowicie za darmo. Warto dokładnie zweryfikować umowę przed jej podpisaniem. Dotyczy to szczególnie kredytów oraz ubezpieczeń – tam najczęściej zdarzają się klauzule abuzywne. Najlepiej zwracać uwagę na wszystko, co wydaje się nierówne wobec obu stron. Jakiekolwiek dysproporcje najprawdopodobniej będą niedozwolonymi zapisami. Oczywiście skorygowana umowa nie będzie już zawierać klauzul abuzywnych, ponieważ zostaje zatwierdzona przez sąd. Szczególna ostrożność to konieczność. Niestety sam konsument musi zadbać o swoje prawa. Odpowiedzialność leży po stronie kontrahenta, jednak klient musi zgłosić potencjalne problemy, które zostały zauważone w umowie. Klauzula abuzywna – podsumowanie Abuzywność umowy zdarza się najczęściej w branży finansowej oraz ubezpieczeniowej. Klauzule niedozwolone gwarantują pewną korzyść dla kontrahentów. Klient musi zgłosić zauważone zakazane wpisy do sądu, by ten mógł je unieważnić. Klauzula abuzywna to nielegalna praktyka, z której niestety korzystają niektóre instytucje i zarabiają na nieświadomych konsumentach. Nadużycia można sprawdzać samodzielnie za pośrednictwem rejestru UOKiK. Dobrym rozwiązaniem jest także skorzystanie z pomocy prawnika. Polskie prawo chroni konsumenta, jeśli chodzi o nieuczciwe praktyki kontrahentów. Podstawą prawną jest artykuł 385 Kodeksu Cywilnego.
