Poręczenie wekslowe kredytu nie jest być może tak dobrze znanym sposobem zabezpieczenia zobowiązania, jak poręczenie cywilne, ubezpieczenie i hipoteka, ale nie można odmówić mu skuteczności. O jego istotnej roli w zakresie stabilizacji obrotu gospodarczego najlepiej świadczy fakt, że przepisy związane z prawem wekslowym sięgają dwudziestolecia międzywojennego. Ustawa Prawo wekslowe z 1936 roku wciąż ma moc obowiązującą, chociaż oczywiście od tego czasu była wielokrotnie nowelizowana. Jak obecnie działa poręczenie na wekslu i do czego się je stosuje? Czy jest ono bezpieczne dla strony poręczającej? Wszystkie te kwestie (i wiele innych związanych z poręczeniem wekslowym) zostaną dokładnie omówione poniżej. Poręczenie wekslowe - co to jest i na czym polega? Poręczenie wekslowe, znane także pod nazwą awol, działa na podobnej zasadzie, jak inne poręczenia - w jego ramach poręczyciel zobowiązuje się, że spłaci zobowiązanie za dłużnika, gdyby ten tego nie zrobił. Jak sama nazwa wskazuje, w tym przypadku chodzi o zabezpieczenie weksla. Dzięki temu łatwiej jest uzyskać dane zobowiązanie. Źródło: https://krd.pl/getattachment/1192b05d-b750-4294-b186-bcc4b6113962?stamp=637922034115270000 Zabezpieczyć weksel można poprzez złożenie podpisu na jego przedniej stronie, bądź na odwrocie lub przedłużce. Przy czym w tych dwóch ostatnich przypadkach nie wystarczy sam podpis, a jeszcze trzeba jakoś zaznaczyć, że chodzi o poręczenie na wekslu. Wystarczy tu już jedno słowo (np. “Poręczam”), natomiast można też dodać warunki czy napisać pełne zdanie. Weksel a poręczenie wekslowe - jakie są różnice? Weksel jest papierem wartościowym - formą zobowiązania, w ramach której jedna strona przyrzeka drugiej zapłatę określonej (lub bliżej nie określonej) sumy. Natomiast poręczenie wekslowe jest czynnością prawną, formą zabezpieczenia wykonania zobowiązania wekslowego. Inaczej mówiąc, poprzez weksel X zobowiązuje się finansowo wobec Y. Poprzez poręczenie na wekslu, Z decyduje się na odpowiadanie całym swoim obecnym i przyszłym majątkiem za zobowiązanie. Y będzie mógł zwrócić się do niego po spłatę długu tak, jak do głównego dłużnika, włącznie z wejściem na drogę sądową. W praktyce oznacza to, że dla stron decydujących się na weksel poręczenie przez osobę (fizyczną lub prawną) trzecią jest możliwe, ale niekonieczne. W drugą stronę jest inaczej - poręczenie wekslowe następuje na wekslu, więc nie może istnieć bez niego. Kto może udzielić poręczenia wekslowego? Poręczycielem wekslowym może być dowolna osoba (czy to występująca już w stosunku wekslowym, czy też osoba trzecia) posiadająca zdolność do czynności wekslowych (zaciągania zobowiązań wekslowych). Zdolność do czynności wekslowych jest zasadniczo spójna z pełną zdolnością do czynności prawnych, którą mają wszystkie osoby fizyczne, które ukończyły 18 rok życia i nie są częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolnione, a także wszystkie osoby prawne. Jakie są formy poręczenia na wekslu? Poręczenia wekslowe można podzielić na kilka kategorii według różnych kryteriów. Na przykład według tego, czy poręczenie obejmuje całość zobowiązania, czy tylko jego część. Obie opcje są dopuszczalne, przy czym wierzyciel może mniej chętnie podchodzić do poręczenia częściowego - w jego interesie jest naturalnie możliwość dochodzenia zarówno od dłużnika, jak i poręczyciela całej kwoty, jakakolwiek by ona ostatecznie nie była. Rozróżnia się też poręczenia skrócone (wyrażone tylko podpisem) i bardziej rozbudowane poręczenia pełne (oprócz podpisu zawierające np. słowo “Gwarant”, “Awal”). Należy podkreślić, że oba są równie skuteczne, jeśli chodzi o pierwszą stronę weksla. Natomiast, jak już wspomniano, na odwrocie lub przedłużce trzeba zastosować formę pełną. Weksel z poręczeniem wekslowym banku Weksel in blanco w banku (lub na konkretną kwotę) może się kojarzyć przede wszystkim jako taki, w którym dłużnikiem jest kredytobiorca, wierzycielem bank, a ewentualnym poręczycielem osoba trzecia. Jest jednak jeszcze inna opcja, a mianowicie weksel z poręczeniem wekslowym banku. W jego przypadku to bank jest poręczycielem, a dłużnik jego klientem. Gdyby dłużnik nie spłacił zobowiązania wekslowego, odpowiedzialność ta spadnie na bank. Tego typu poręczenie, podobnie, jak poręczenie przez inne podmioty, może dotyczyć całości zobowiązania lub posiadać ograniczenie kwotowe. Poręczenie weksla in blanco - czy jest możliwe? Jak już wiemy, weksel in blanco nie ma w momencie jego utworzenia jasno określonej kwoty lub terminu spłaty. Nie stanowi to jednak przeszkody ku jego poręczeniu. Warto przy tym przypomnieć, że poręczyciel wekslowy może poręczyć całość zobowiązania lub jego część - nawet, jeśli całość nie jest precyzyjnie określona. Można więc przykładowo zastrzec, że weksel in blanco poręczony został tylko do kwoty X tysięcy złotych. Nie można natomiast wprowadzić warunku (czy to w przypadku, gdy chodzi o poręczenie weksla in blanco, czy weksla na z góry określoną kwotę), że awol będzie ważny tylko przez pewien czas. Taki warunek będzie nieskuteczny (przy czym samo poręczenie jak najbardziej będzie ważne, ale na czas nieokreślony). Poręczenie wekslowe a poręczenie cywilne - najważniejsze informacje Wekslowe poręczenie różni się pod wieloma względami pod poręczenia cywilnego, chociaż są też pewne podobieństwa. W obu przypadkach mówimy o formach zabezpieczenia zobowiązania, które wymuszają od poręczyciela uregulowanie długu, gdyby nie zrobił tego podmiot zobowiązany (np. kredytobiorca). Inna jest natomiast forma umocowania poręczenia - jeśli chodzi o poręczenie na wekslu, to, jak sama nazwa wskazuje, dokonuje się go na samym wekslu lub ewentualnie na przedłużce. Natomiast poręczenie cywilne może zostać zawarte między stronami np. w specjalnie stworzonej do tego celu umowie, oddzielnej od umowy kredytu czy pożyczki, którą ma ono zabezpieczyć. Poza tym inne są konsekwencje decyzji o poręczeniu. W przypadku weksla, jeśli dojdzie już do poręczenia wekslowego, nie wchodzi w grę jego wycofanie, a jedynie (w bardzo ograniczonych przypadkach) można uznać je za nieważne. Natomiast poręczenie cywilne jak najbardziej można odwołać, o ile jeszcze nie doszło do zaciągnięcia zobowiązania, które ma być nim zabezpieczone, względnie później, jeśli wierzyciel się na to zgodzi. Inne konsekwencje dla dalszego trwania poręczenia ma też kwestia nieważności umowy. Gdyby okazało się, że np. umowa kredytowa zabezpieczona poręczeniem cywilnym jest z jakichś względów nieważna, poręczyciel nie musiałby odpowiadać za dług. Inaczej jest w przypadku poręczenia na weksel - w tym przypadku nieważność umowy nie jest przesłanką do braku skutku poręczenia. Poręczenia wekslowe - jak są wykorzystywane? Weksel poręczony pojawia się często w biznesie, jako sposób na zabezpieczenie transakcji i umów między przedsiębiorcami (względnie kredytów firmowych), zwłaszcza tych opiewających na duże sumy. Zastosowanie po pierwsze weksla, a po drugie poręczenia wekslowego zawęża katalog sytuacji, w których niemożliwe będzie wyegzekwowanie zwrotu należności i przyspiesza proces dochodzenia swoich praw przez wierzyciela. Nic więc dziwnego, że ta forma zabezpieczenia przypadła do gustu polskim przedsiębiorcom. Źródło: https://krd.pl/getattachment/1192b05d-b750-4294-b186-bcc4b6113962?stamp=637922034115270000 Trzeba przy tym podkreślić, że wekslowe poręczenie może być udzielane też przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Takie rozwiązanie spotyka się głównie w przypadku kredytów hipotecznych, które jako zobowiązania opiewające na wysoką kwotę wymagają mocnego zabezpieczenia. Poręczenie wekslowe jako zabezpieczenie kredytu hipotecznego Poręczenie na wekslu (zwykle wekslu in blanco) jako zabezpieczenie kredytu hipotecznego (dla osób prywatnych lub firm) nie cieszy się już taką popularnością, jak kiedyś, ale wciąż niekiedy bywa stosowane. Weksel in blanco z poręczeniem wekslowym pozwala obniżyć ryzyko kredytowe, a więc może zwiększyć szanse na pozytywną decyzję kredytową np. w przypadku niskiej zdolności kredytowej. W praktyce działa to tak, że przy zawieraniu umowy kredytowej zawierana jest także umowa wekslowa, która określa, kiedy i na jakiej zasadzie weksel in blanco może zostać uzupełniony. Z zasady będzie to miało miejsce w sytuacji, gdy dłużnik zacznie spóźniać się ze spłatą zobowiązania. Po uzupełnieniu weksla wierzyciel będzie mógł dochodzić swoich racji do określonej kwoty - zarówno względem dłużnika, jak i poręczyciela wekslowego, na tych samych zasadach. Kredyt hipoteczny można oczywiście również poręczyć cywilnie. Jak wycofać poręczenie wekslowe? Odpowiedź na pytanie, jak wycofać poręczenie na weksel jest bardzo prosta: nie jest to możliwe. Nie ma tu znaczenia, czy chodzi o poręczenie weksla in blanco czy innego. Jest to więc bardzo poważne zabezpieczenie, nad którego udzieleniem trzeba się dobrze zastanowić. Jednocześnie trzeba wskazać, że w określonych okolicznościach występuje nieważność poręczenia wekslowego, nie wynika ona jednak z woli poręczyciela, który zmienił zdanie odnośnie poręczenia, a ze względów obiektywnych. Nieważność poręczenia wekslowego Jak już zasygnalizowano, nieważność głównego zobowiązania i nieważność poręczenia wekslowego nie są ze sobą powiązane. Wynika to z faktu, że poręczenie wekslowe ma charakter samodzielny, to jest niezależny od weksla, na którym się znalazło. Poręczenie na weksel będzie dalej obowiązywać przy nieważnym wekslu (z wyjątkiem nieważności weksla ze względów formalnych, a nie materialnych), co nie oznacza, że poręczyciel nie ma żadnych środków obrony w przypadku, gdy doszło do pewnych uchybień. Przede wszystkim może on podnieść takie zarzuty obiektywne, jak: brak zdolności wekslowej niezachowanie wymaganej formy weksla zmiana treści weksla bez wiedzy poręczyciela przedawnienie weksla (termin przedawnienia wynosi 3 lata od daty płatności weksla). Jednocześnie trzeba podkreślić, że weksel poręczony nie może zostać unieważniony ze względu na np. zmianę osobistych powiązań awalisty z poręczycielem, czyli np. kłótnia między tymi osobami nie ma wpływu na ważność zabezpieczenia.
